Nét Đẹp Kiến Trúc Đông Dương Ở Hà Nội Qua Các Công Trình

Len lỏi ở những ngõ phố của Hà Nội, hẳn ai cũng không khỏi ấn tượng với những công trình cổ của Pháp để lại. Không gian nơi đây làm lòng ta như được dịu lại mỗi lần ghé thăm, là sự an yên, kết nối với thiên nhiên. Nhưng đằng sau nét cổ kính, những công trình kiến trúc Đông Dương ở Hà Nội luôn có một sức hút mãnh liệt và dường như đang muốn nhắc lại điều gì…

NỘI DUNG

1 Dấu ấn kiến trúc Đông Dương trong lòng thủ đô
2 Các công trình kiến trúc Đông Dương ở Hà Nội tiêu biểu

Dấu ấn kiến trúc Đông Dương trong lòng thủ đô

Sau thế chiến thứ nhất vào những năm 1918, thực dân Pháp bắt đầu khai thác bán đảo Đông Dương lần thứ 2. Từ đó, nền văn hóa Việt Nam và nước Pháp càng giao thoa sâu sắc hơn trên nhiều phương diện. Đặc biệt là kiến trúc, một trong những lĩnh vực đi đầu trong chương trình cải tiến.

phong cách Indochine trong kiến trúc ở hà nội — Sức hấp dẫn mang tên “Hà Nội” qua sự đúc kết của kiến trúc Đông Dương

Kiến trúc thời kỳ này là sự kết hợp giữa kiến trúc Pháp cổ và các giá trị bản sắc Việt Nam để phù hợp với đặc trưng khí hậu ở nước ta. Bởi lẽ, sau nhiều năm đô hộ, người Pháp nhận ra đặc điểm khí hậu Việt Nam khá đặc biệt. Đây cũng chính là một trong số các lý do khai sinh phong cách kiến trúc Đông Dương ở Hà Nội.

Trong giai đoạn đầu, kiến trúc Việt Nam mang những đường nét Tân cổ điển Pháp nguyên bản với kết cấu kiến trúc đăng đối hoàn toàn, tổ chức không gian kiểu chính thống, tập trung vào thiết kế khối sảnh trung tâm. Kiến trúc thời Pháp còn chạy theo các xu hướng mới như Art Deco, Art Nouveau…

Sau đó, một kiến trúc sư người Pháp, ông Ernest Hébrard đã tiên phong thay đổi gần như hoàn toàn kiến trúc cổ điển Pháp. Kiến trúc sư thiết kế đan xen nét độc đáo văn hóa Á Đông vào các công trình. Mái ngói âm dương là đặc trưng kiến trúc Phương Đông còn lưu giữ trong phong cách Đông Dương (Indochine Style). Hệ cửa có dạng cuốn vòm và kết cấu 2 lớp mang đến giải pháp kiến trúc Indochine lấy gió, hứng nắng cho các ngôi nhà Việt.

Ngoài ra, vẻ đẹp hoài cổ tôn vinh giá trị văn hóa nước ta còn thể hiện ở các hoa văn, họa tiết và màu sắc. Tất cả đều mang dáng vẻ Á Đông nhưng lại có nét cổ kính, sang trọng của châu Âu. Còn rất nhiều đặc điểm của phong cách kiến trúc Đông Dương ở Hà Nội mà chúng tôi chưa kể hết.

kiến trúc đông dương ở hà nội — Nét cổ kính kiến trúc Đông Dương giữa lòng thủ đô hiện đại

>> Xem thêm: Từ A-Z Kiến Thức Về Phong Cách Kiến Trúc Đông Dương

Người ta thường ví von: kiến trúc phong cách Indochine là bản giao hưởng giữa hai nền văn hóa phương Đông và phương Tây. Thật vậy, mỗi lần ghé thăm những công trình kiến trúc Đông Dương ở Hà Nội hiện nay như thể chúng đang vang lên những khúc nhạc tình châu Âu còn dư âm lại trong lòng thủ đô. Ngay bây giờ, hãy cùng ICON INTERIOR tìm về những giá trị xưa cũ ấy dưới đây.

Các công trình kiến trúc Đông Dương ở Hà Nội tiêu biểu

Khách sạn Sofitel Metropole (1901)

Tọa lạc ở trung tâm Hà Nội, Khách sạn Sofitel Metropole (Hôtel Metropole) là một trong số ít các khách sạn còn lại còn giữ được dáng vẻ cổ kính của kiến trúc thời Pháp thuộc. Nét đẹp hội tụ qua lớp sơn tường trắng muốt, những khung cửa vòm xanh có mái che, những hoạ tiết sắt uốn cong tinh xảo, ván tường gỗ gụ nâu bóng và sân trong xanh tươi kết nối với thiên nhiên.

Với những tòa cũ như Metropole Wing là sự kết hợp giữa phong cách cổ điển Pháp và điểm thêm kiến trúc Đông Dương đặc trưng văn hóa Việt Nam. Nghỉ dưỡng ở khách sạn 5 sao này bạn sẽ như ngược dòng về với quá khứ. Những nét xưa hiện diện trong không gian như: chiếc điện thoại cổ, quạt trần cổ, đèn trang trí bằng sứ, đồ gỗ hàng trăm năm tuổi…

phong cách kiến trúc đông dương tại hà nội — Khách sạn Sofitel Metropole lưu giữ nét đẹp lịch sử theo năm tháng

Ga Hà Nội (1902)

Ga Hà Nội mệnh danh là hệ thống nhà ga hiện đại tiên tiến bậc nhất ở nước ta. Có tuổi đời lên đến trăm năm, nhà ga là một trong các công trình kiến trúc Đông Dương ở Hà Nội mang dấu ấn lịch sử mà người Pháp để lại cho đến nay. Trải qua bao thăm trầm, kiến trúc nhà ga được trùng tu mang diện mạo mới nhưng kiến trúc nhà ga hà nội vẫn vẹn nguyên đặc trưng độc đáo của phong cách xưa.

kiến trúc đông dương hà nội — Ga Hà Nội, miền ký ức không phai về kiến trúc Đông Dương ở Hà Nội xưa

Tòa án Hà Nội (1906)

Có tên gọi mới là Tòa án nhân dân Tối cao Việt Nam, Tòa án Hà Nội xưa cũng là công trình tiêu biểu đầu tiên theo phong cách kiến trúc Tân cổ điển Pháp giao thoa cùng văn hóa bản địa. Công trình kiến trúc độc đáo, được thiết kế theo chuẩn mực phong cách kiến trúc Đông Dương tại Hà Nội buổi đầu thiên hướng thiết kế đối xứng, tổ chức phân vị, bố trí không gian lớn tạo sự bề thế, uy quyền. Thêm vào đó, giải pháp thiết kế tòa án Hà Nội được kiến trúc sư người Pháp chắt lọc và ứng dụng phù hợp với khí hậu địa phương.

kiến trúc thời Pháp tại Hà Nội — Vẻ đẹp khó cưỡng của Châu Âu ở Tòa án nhân dân tối cao Hà Nội

Dinh toàn quyền Đông Dương (1907)

Những công trình công cộng có kiến trúc phong cách Indochine ở Hà Nội vào giai đoạn đầu được biết là phô diễn kiến trúc để thể hiện quyền lực của chủ nghĩa thực dân khi chiếm đóng tại các nước Đông Dương. Dinh toàn quyền Đông Dương là một dự án được quy hoạch và xây dựng đại diện cho bộ mặt Pháp ở nước thuộc địa nên kiến trúc rất hoành tráng.

Chính vì vậy, kiến trúc sư chủ trì rất khắt khe trong việc chọn vật liệu. Những vật liệu thuần Việt được sử dụng thời bấy giờ như gạch nung, móng đá, đá hoa cương trắng, gỗ lim, gỗ gụ. Bên cạnh đó, người Pháp còn kết hợp thêm vật liệu xây dựng đảm bảo kết cấu vững chắc như sắt thép, tôn và kính,… nhập khẩu Pháp. Tất cả những sự giao thoa này tạo nên công trình kiến trúc tráng lệ nhất ở Đông Dương cho đến ngày nay.

dinh toàn quyền đông dương tại hà nội — Kiến trúc Pháp cổ mang đến sự uy nghiêm cho các toàn quốc sự

Tòa nhà chính Đại học Đông Dương (1927)

Từ sau năm 1920, xu hướng kết hợp hài hòa giữa văn hóa phương Đông và phương Tây trong kiến trúc bắt đầu phát triển mạnh mẽ hơn. Kiến trúc sư Ernest Hébrard là kiến trúc sư hàng đầu của xu hướng mới này. Đường lối kiến trúc các công trình của ông đều kết hợp kiến trúc kinh viện phương Tây cùng các giải pháp kiến trúc địa phương. Phong cách này gọi là phong cách kiến trúc Đông Dương ở Hà Nội và các thành phố lớn khác.

Tòa nhà chính của Đại học Đông Dương là một trong những tác phẩm tiên phong. Thay đổi khá nhiều từ bản vẽ thiết kế, kiến trúc được xây dựng hoàn thiện của tòa nhà mang vóc dáng kiến trúc Á Đông nhiều hơn. Bộ mái ngói nhiều lớp, các ô cửa dạng vòm có độ cao. Hệ thống cửa phong cách Indochine được trang trí 2 lớp từ vật liệu kính và kim loại Art Nouveau, các họa tiết mỹ thuật Annam cũng được sử dụng rộng rãi. Tổng thể không gian kiến trúc Đại học Đông Dương ở Hà Nội thường tôn vinh tính bản địa trong thiết kế.

đại học đông dương ở hà nội — Mái ngói đỏ, tường vàng mang đến sự đầm thắm của kiến trúc Đại học Đông Dương ở Hà Nội

Trụ sở Bộ Ngoại giao (1931)

Theo dòng lịch sử, kiến trúc sư Ernest Hébrard tiếp tục cho ra đời các công trình tiêu biểu theo kiến trúc phong cách Indochine tại Hà Nội. Trụ sở Bộ Ngoại Giao hiện nay hay Sở Tài chính xưa là cái tên không thể thiếu cho biểu tượng nét đẹp kiến trúc thời Pháp thuộc.

Trung thành với nguyên tắc thiết kế phong cách kiến trúc Đông Dương ở Hà Nội, Kiến trúc sư người nước Pháp này tạo khối đối xứng kiểu cổ điển Pháp cho phần mặt tiền trụ sở. Các giải pháp kiến trúc tạo thông thoáng, chống nồm, ẩm được ứng dụng vào công trình. Hệ mái ngói và hệ thống cửa số với mái che, mái tiền sảnh giúp tránh mưa hắt, che nắng, giảm bức xạ mặt trời được vận dụng.

kiến trúc đông dương tại thủ đô hà nội — Kiến trúc Đông Dương ở Trụ sở Bộ Ngoại giao phủ lớp màu thời gian

Vẻ đẹp của tư duy hiện đại kết hợp với truyền thống trong đường nét thiết kế của ông cho đến ngày nay vẫn được các đơn vị thiết kế nói chung và ICON INTERIOR nói riêng thừa kế và tiếp tục phát huy cho nhà ở, nhà hàng, khách sạn, văn phòng,…

Bảo tàng lịch sử Việt Nam (1931)

Bảo tàng Louis Finot, Viện Viễn Đông Bác cổ Pháp xưa là một công trình văn hóa nổi bật nhất trên toàn cõi Đông Dương vào thập niên 30 của thế kỷ XX. Hiện tại, Bảo tàng Louis Finot được gọi là Bảo tàng Lịch sử Việt Nam. Được xây dựng trên tư duy kiến trúc đổi mới, Bảo tàng lịch sử Việt Nam khởi nguồn cho phong cách kiến trúc Đông Dương ở Hà Nội.

Trên nền lý thuyết đối thoại giữa hai nền văn hóa và ý tưởng kết hợp kiến trúc phương Đông với phương Tây, Bảo tàng hội tụ đầy đủ những đặc điểm của phong cách kiến trúc Đông Dương. Trải qua hơn một thế kỷ, các công trình vẫn vẹn nguyên giá trị và là điểm đến thú vị cho những ai yêu thích sự hoài niệm và tìm về ký ức. Đặc biệt, công trình kiến trúc Đông Dương ở Hà Nội chính là nguồn cảm hứng hình thành nên ý tưởng kiến tạo không gian sống đậm đà bản chất Indochine thời Pháp.